Mekong Nehri, Çin’den Vietnam’a, Güneydoğu Asya’nın can damarıdır ve bölgenin uzun tarihi ve çeşitli kültürlerine bir bakış sunar. Mekong, Dünyanın en uzun 12. ve Asya’nın en uzun 7. Nehridir. Çin, Myanmar (Burma), Tayland, Laos, Kamboçya ve Vietnam olmak üzere 6 ülkeden akmaktadır. Yaklaşık 1000 tür balık, 20.000 bitki türü ve yüzlerce kuş, sürüngen ve memeli türlerine ev sahipliği yapan Mekong, dünyanın biyolojik açıdan en çeşitli bölgelerinden biridir. Geleneksel köyleri geçerken, görkemli gün batımını deneyimlerken, bu muhteşem nehir boyunca tarih ve kültürler hakkında bilgiler edinebilirsiniz.
KISA BİLGİLER
- Ülkeler: Çin, Myanmar (Burma), Laos, Tayland, Kamboçya, Vietnam
- Kaynağı, & doğduğu yer: Lasagongma Spring, Mt. Guozhongmucha, Qinghai Eyaleti, Çin
- Döküldüğü yer: Çin Denizi
- Uzunluğu: 4.908 km
COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ
Mekong Nehri, Güneydoğu Asya’daki altı ülkeyi birbirine bağlamaktadır. Nehir, her biri ayrı, farklı karakteristik özelliklerine sahip altı farklı coğrafi bölgeden akar. Tibet Platosundan doğar ve Hengduan Dağlarındaki Yunnan Eyaleti boyunca dağlık bölgeye akmaktadır. Çin’den ayrıldıktan sonra, Laos ve Myanmar (Burma) arasındaki 100 km’lik sınırı oluşturmaktadır. Tayland ve Laos arasındaki sınırı oluşturur ve Laos içinde yaklaşık 400 km Doğu ve Güney’e akmaktadır. Laos’a geçmeden önce tekrar Tayland ve Laos arasındaki sınırı oluşturmaktadır. Laos üzerinden kısa bir genişleme ile, Khone şelalelerinin üzerinden tehlikeli bir şekilde devam etmektedir. Laos’un altında, Kamboçya’ya geçmeden önce Mekong Nehri, Mun Nehri ile birleşmektedir. Kamboçya’da, Sap Nehri’ni içine alarak Kamboçya’nın başkentinden akmaktadır. Vietnam’a girerken, Mekong yavaşlar ve Mekong Deltasının daha küçük kanallarına bölünür. Sonunda Güney Çin Denizi’ne dökülmektedir.
TARİHÇE
Mekong Nehri, uzun bir tarihe sahiptir. Binlerce yıldır, hayatta kalmak için ona bağlı olan nüfusların yaşam çizgisi olmuştur. Nehrin en eski yerleşimleri M.Ö. 2100’e dayanmaktadır. İlk kaydedilen uygarlık Khmer kültürü, 1. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Kazılar, Roma İmparatorluğu’na ait paraları ortaya çıkarmıştır. 5. yüzyılda, Khmer Kültürü Chenla Mekong boyunca var olmuştur ve Angkor Khmer İmparatorluğu bölgedeki son büyük Hintli devletidir. Yaklaşık 700 yıl önce, Tay halkı Siam Krallığını (şimdi ki Tayland) oluşturmak için Mekong’un karşı yakasına , Güney Çin’den kaçmıştır ve Mekong Siam halkını istilalarından korumuştur. Aynı etnik grup Laos’a yerleşmiştir.
1540 yılında, Portekizli Antonio de Faria Mekong’u keşfeden ilk Avrupalı olmuştur. Avrupalılar Mekong’a fazla ilgi göstemese de, İspanyollar ve Portekizliler bölgeye bazı misyoner ve ticaret seferleri başlatmışlardır. Hollandalılar 1641-42’de Mekong’a bir sefer düzenlemişlerdir. 19. yüzyılın ortalarında, Fransızlar 1866-1868 yılları arasında nehir üzerinde bir keşif yapmıştır ve Mekong’un seyiri için yararlı olan çok fazla akıntılı bölüm ve şelaleye sahip olduğunu keşfetmişlerdir. 1893’ten itibaren, Fransızlar nehrin kontrolünü Laos’a kadar genişletmişlerdi ama birinci ve ikinci Indochina Savaşları ile bölgedeki Fransızların ilgisi sona ermiştir.
Vietnam Savaşı sırasında, Mekong nehrinin batı kıyıları Laos komünist ordularına karşı baskınlar için bir temel sağlamıştır. Savaştan sonra, anti-komünist güçler Kuzey Tayland’da mülteci kamplarına batı Mekong geneline kaçmıştır. ABD destekli Tayland Hükümeti ile diğer ülkelerdeki yeni Komünist hükümetler arasındaki gerginlikleri, nehrin kullanımı ile ilgili işbirliğini yasaklamıştı.
Mekong Nehri, Güneydoğu Asya’nın ekonomik büyüme ve refahının temeli olarak kabul edilmiştir. 1995 yılında Kamboçya, Laos, Tayland ve Vietnam hükümetleri tarafından imzalanan “Mekong Nehri havzasının sürdürülebilir kalkınma için İşbirliği Anlaşması” Mekong Nehri Komisyonu (MRC) kurulmuştur. MRC, paylaşılan su kaynaklarının ortak yönetimini ve kalkınma konularında işbirliğini kolaylaştırmaktadır. 1996’da Çin ve Burma, MRC’NİN diyalog ortakları olmuştur.
Bugün Mekong Nehrinde barış hüküm sürmektedir ve çoğu bölümü gelişmemiş ve hatta keşfedilmemiş durumdadır. 60 milyondan fazla insanın günlük yaşamlarına ve kültürüne (ulaşım için buna bağlı olan insanlar, yemek pişirme, sulama ve temizlik) bağlıdır ve hayatta kalmalarını sağlamaktadır.
ÖNE ÇIKANLAR
Vietnam’da, 15.000 kilometrekarelik bir alanı kaplayan devasa Mekong Deltasını gezebilirsiniz. Tablo gibi pirinç tarlaları, balık çiftlikleri, meyve bahçeleri ve daha fazla görüntülere sahiptir. Delta’da üretilen pirinç, Vietnam’ın pirinç üretiminin yarısından fazlasını oluşturmaktadır, bu yüzden yaygın olarak ülkenin “Pirinç Kasesi” olarak adlandırılması şaşırtıcı değildir.
Deltada, Cai Be ve Vinh Long, en iyi geleneksel şeker yapımı bölgesidir. Cu Lao Gieng’da yerel bir aile elle küçük sampans yapmaktadır.
Kamboçya sınırının yakınında yer alan Chau Doc, büyük Cham, Çin, Khmer ve Vietnam toplulukları ile Vietnam’ın en kültürlü şehirlerinden biridir. Bu toplulukların etkisi camiler, tapınaklar ve Kiliselerde görülmektedir ve ziyaret etmek için oldukça ilginç bir kasabadır. Güzel manzarası, sayısız Pagoda ve tapınakları ile yakındaki Sam Dağı’na bakmaktadır. Ayrıca sınıra yakın Long Khong A, pamuk yapılan küçük bir geleneksel köydür.
Kamboçya’nın başkenti ve en büyük şehri olan Phnom Penh’i ziyaret edebilirsiniz. Fransız kolonilerinin Phnom Penh de etkisini görebilirsiniz. Siyaset, ekonomi ve mirasın merkezi olmuştur. Burada, Khmer Rouge rejimi hakkında bilgi edinebilirsiniz. Diğer önemli noktalar arasında ölüm alanları, Ulusal Müze, Kraliyet Sarayı ve gümüş Pagoda bulunmaktadır.
Angkor Ban, yerel bir okula sahip şirin ve büyüleyici bir kasabadır. Yakındaki Wat Hanchey’de, muhteşem manzaranın tadını çıkarabilirsiniz. 8. yüzyıla kadar uzanan tapınak mutlaka görülmesi gereken yerlerden biridir.
Tonle Sap (Büyük Göl) Güneydoğu Asya’nın en büyük tatlı su gölüdür ve UNESCO tarafından biyosfer olarak belirlenmiştir. Yağışlı mevsimden sonra Tonle Sap, balık için mükemmel bir üreme alanı ve göldeki yüzen köylerde yaşayan insanlar için yiyecek sağlamaktadır.
KİMLER SEYAHAT EDEBİLİR?
Mekong Nehri, gezginler için yeni kültürler hakkında bilgi edinmek ve farklı bir yaşam tarzı yaşamak için bir fırsat sunmaktadır. Antik tapınaklardan, modern saraylara ve geleneksel köylerden kalabalık şehirlere kadar Mekong, benzeri olmayan bir deneyimdir. Yeni dillerin, geleneklerin ve yaşam tarzlarının karışımından memnun kalacağınız bir yolculuk vaad etmektedir.Bu güçlü nehirden aşağı inerken, yol boyunca sunulan gün batımının ve manzaranın tadını çıkarabilirsiniz.
BUNLARI BİLİYORMUYDUNUZ?
- Çin’de, Mekong Nehrine “Çalkantılı Nehir” anlamına gelen Lancang Jiang denir.
- Adı Tay dilinden Mae Nam kelimesinden türetilmiştir, anlamı “Su Annesi”dir.
- 2009 yılında, Mekong bölgesinde iki yeni kuş türü, beş memeli, 96 bitki, altı yeni amfibi ve daha önce bilinmeyen 29 balık türü de dahil olmak üzere 145 yeni tür tanımlanmıştır.
- Mekong Nehrinde, yaklaşık 300 kg ağırlığında dev kedi balıkları bulunmaktadır
- Mekong Nehri Havzası neredeyse Fransa ve Almanya’nın toplam boyutu kadardır.
Mekong Nehri hakkında daha detaylı bilgi almak için bloggerımızın yazısına tıklayabilirsiniz: